Asitler Bazlar


DERSİN ADI: FEN VE TEKNOLOJİ
 

5e Ders planını hazırlayan Fatoş BATMAZ A teşekkür ederiz.

SÜRE: 30 DK

ÜNİTE ADI: MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

KONU ADI: ASİTLER BAZLAR

SINIF: 8

KAZANIMLAR:

4. Asit-baz tepkimeleri ile ilgili olarak öğrenciler;

4.1. Asitleri ve bazları; dokunma, tatma ve gorme duyuları ile ilgili özellikleriyle tanır.

4.2. Asitler ile H+ iyonu; bazlar ile OH iyonu arasında iliski kurar (BSB-5)

4.3. pH’ın, bir cozeltinin ne kadar asidik veya ne kadar bazik olduğunun bir ölçüsü olduğunu anlar ve asitlik bazlık ile pH skalası arasında iliski kurar (BSB-28, 30,31; TD-1).

YÖNTEM & TEKNİK: BULUŞ, DENEY , SORU-CEVAP /ÖRNEK OLAY

ARAÇ – GEREÇLER: PH STİCK, LAHANA SUYU, ÇAMAŞIR SUYU, KABARTMA TOZU, BULAŞIK DETERJANI, SU, ELMA SUYU, ELMA SİRKESİ, PORTAKAL, LİMON, BARDAKLAR ( Üzerine maddelerin ne olduğunu bir kağıda yazıp bantla yapıştıralım.)

 

İŞLENİŞ:

 

GİRİŞ:

 

Öğretmen sınıfa girer. Merhaba arkadaşlar diyerek öğrencilere selam verir ve günlerinin nasıl geçtiğini sorar. Öğretmen, öğrencilere kayarken düşen bir kişinin fotografını gösterir. Öğrencilere fotografta ne gördükleri sorulur. “Neden kaymış olabilir” sorusu sorulur. Temzilik yapan bir yerden geçerken kayıp düşen bir kişinin animasyonu izlettirilir. İlk kez limon yiyen bir bebeğin videosu izlettirilir.  Neler hissettikleri ve ne gördükleri sorulur. Videolar hakkında konuşulur. İlk videodaki kişi neden kaymış olabilir. Bebeğin yüz ifadesindeki değişimin sebebi sizce ne diye sorulur. Sizce bunların nedeni ne olabilir? Başka kaygan maddelere örnek verebilir misiniz? Ekşi maddelere örnek olarak neler söyleyebilirsiniz.

 

 

 Eğer videolarda sorun çıkarsa:

 “Anneleriniz temizlik yaparken yardım ediyor musunuz?” diye sorulur.  “ Hafta sonu bizim evde de temizlik vardı bende anneme yardım ettim. Annem etrafın tozunu alırken, bende bulaşıkları yıkamak için mutfağa geçtim. Bulaşık süngerini alıp, üzerine bulaşık deterjanını bolca döktüm. Ama elimde kayganlık hissettim. Bulaşık deterjanını karıştırmış olduğumu fark ettim ama ne olduğunu anlamadım. Elimi yıkamama rağmen uzun süre kayganlık hissi geçmedi. Sizce neden olabilir? Ben bulaşık deterjanı yerine ne dökmüş olabilirm? Başka kayganlık hissi veren ne gibi maddeler örnek verebiliriz? Her madde kaygan mıdır?

Limon da kaygan mıdır? Limon yerken yada limon yiyen birini gördüğümüzde yüzümüzün şekli nasıl oluyor? Sizce neden? Başka ne yersek böyle hissediyoruz?

 

KEŞFETME:

 

Sınıf 6 kişilik, 6 gruba ayrılır.

Etkinlik: 1= HANGİ MADDE KAYGANLIK HİSSİ VERİR?

Nasıl Deneyelim? = Plastik bardakların içine üzerinde yazılı olan maddeler sırasıyla ayrı ayrı eklenir.Eklenen cisimlerin hangisinde kayganlık hissi hissedileceğimiz tahmin edilip yönergeye not edilir.Bardaktaki maddelere sırasıyla parmaklarını dokundurarak hangisinde kayganlık hissedileceğine bakılır. Hissettikleri yönergeye not edilir. Kayganlık hissi veren maddeler ile kayganlık hissi vermeyen maddeler ayrı taraflara sıralanır.Kayganlık hissi vermeyen maddelerin tadı nasıl olabilir? Tahmin ederek not ediniz. Tadıldıktan sonra yönergeye not edilir.

Tahmininizle karşılaştırınız.

 

Etkinlik: 2= PH KAÇ OLABİLİR?

Nasıl Deneyelim? = Her gruba pH-stick yeterli sayıda verilir. Maddelerin pH çizelgesine göre hangi sonucu vereceği tahmin edilip not edilir.Grupların sırayla bardaktaki maddelerin içine pH- stick batırılır. Biraz bekledikten sonra maddenin içinden sırayla çıkarılarak ph skalası ile karşılaştırmaları istenir. Sonuçların kaç olduğu yazılır.Tahminlerle karşılaştırılır.

Etkinlik: 3= NE RENK OLACAK?

Nasıl Deneyelim? = Bardaktaki her maddenin üzerine sırasıyla lahana suyu eklediklendiğinde renklerinde bi değişim olur mu? Nasıl bi değişim olur tahmin edip, tahminler not edilir. Her bardağa lahana suyu eklenir ve renk değişimi gözlemlenir. Tahminlerinizle karşılaştırınız.

pH değeri 7’den küçük olanların renkleri aynı mı? Ya da birbirine yakın renkler mi? Sizce neden olabilir?

pH değeri 7’den büyük olanların renkleri aynı mı? Ya da birbirine yakın renkler mi? Sizce nedendir?

Bu maddelerin hangi özelliğinden dolayı aynı sonuçları almış olabiliriz?

 

 

AÇIKLAMA:

 

Etkinliğimizde verilen maddelere dokunduğumuzda bunlrdan bazılarının kaygan bir yapıya sahip olduğunu, bazılarının tadının ekşi, bazılarının acı tat verdiğini gözlemledik.

Tadı ekşi ve turnusol kağıdını kırmızı rengine dönüştüren maddeler asit özellikte maddelerdir. (Turnusol kağıdı yerine ayıraç olarak lahana suyu kullandık.) Asit maddelerin ph değeri 7den küçüktür. Bu değer sıfıra yaklaştıkça maddenin asitlik özelliği artar.

Tadı acı olan, ele kayganlık hissi veren ve turnusol kağıdını mavi renge dönüştüren maddelere baz özelliği taşıyan maddeler denir.

Asit ve baz maddeleri her zaman duyu organlarımızla ayır etmemiz mümkün olmaz. Sulu çözeltilerinde hidrojen iyonu veren maddeler asit olarak tanımlanır. Sulu çözeltilerinde hidroksit iyonu oluşturan bileşikler ise baz olarak tanımlanır.

HCl  (suda) → H+   +  Cl

HCl nin suda tepkimeye girmesi sonucu hidrojen iyonu verdiğini görüyoruz. HCl yi asit olarak tanımlayabiliriz.

             NaOH (suda) → Na+ +  OH

NaOH ın suda tepkime girmesi sonucu hidroksit iyonu verdiğinigörüyoruz. Hidroksit iyonu veren maddelerinde baz olarak tanımlıyoruz.

 

DERİNLEŞTİRME:

 

Banyoda saçımızı yıkarken şampuan gözümüze kaçtığında, gözümüzde yanma, acıma hissediyoruz. Bebekler banyo yaparken gözlerini kapatmayabiliyorlar onların gözleride yanıyor mu?

Bebek şampuanı ve yetişkinlerin kulaandğı şampuan sınıfta herkese gösterilir. Bebek şampuanının üzerinde göz yakmaz yazısı varken. Yetişkinlerin kullandığı şampuanda göz ile teması halinde bol su ile yıkayın yazısı gösterilir.

Sizce bunun sebebi nedir?

 

Sınıf 4 gruba ayrılır.  “Neydim ne oldum”, “Asit ve baza şiirim”, “Asit ve baza afiş”, “ Asit-baz özellikleri (maddelerle birlikte)” şeklinde başlıklar yazılir. Her gruba renkli fon kartonları verilir. Resimlerle ve boya kalemleri ile öğrencilerin fon kartonunu doldurmaları istenir. Her gruba 2 dakika verilir ve sırayla  fon kartonlarını değiştirmeleri istenir. Ve istasyon tekniği uygulanır.

 

DEĞERLENDİRME:

 

Öğrencilerin hazırladıkları “Neydim ne oldum”, “Asit ve baza şiirim”, “Asit ve baza afiş”, “ Asit-baz özellikleri (maddelerle birlikte)” şeklindeki başlıklara yazdıklar ve çizdikleri gruptan birer arkadaşlarını seçerek sınıfta sunmaları istenir.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

2 yorum:

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)